Ο Μισέλ ΟντάνΤον Ιανουάριο έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ο διάσημος γιατρός Μισέλ Οντάν (Michel Odent, M.D.). Η επίσκεψή του δίνει τεράστια ώθηση στο χώρο του φυσικού τοκετού αλλά και της μαιευτικής γενικότερα, δρομολογώντας πλήθος εξελίξεων.
Με τη μεσολάβηση του Ε.Σ.Ο. δίνει συνεντεύξεις σε ραδιοφωνικούς σταθμούς και τηλεοπτικά κανάλια, ενώ η εφημερίδα "Τα Νέα" φιλοξενεί ολοσέλιδο άρθρο του. Ο Οντάν για τέσσερις ολόκληρες ημέρες συγκλονίζει τους συμμετέχοντες - μεταξύ αυτών μαιευτήρες και γυναικολόγους - στις διαλέξεις του και τα ολοήμερα σεμινάριά του. Εξαιτίας της βαθιάς και εκτενούς γνώσης του, της ιδιοφυΐας του, της ολοφάνερης ανθρωπιάς του, της πηγαίας ευγένειας και των συγκλονιστικών λειτουργικών συνδέσεων και προεκτάσεων που κάνει στις ήδη υφιστάμενες επιστημονικές ανακαλύψεις, προβληματίζει δημιουργικά τους συμμετέχοντες και τους δραστηριοποιεί για αποδοτικότερη δράση στο κοινωνικό γίγνεσθαι.
Εκείνη την εποχή, τον Ιανουάριο του 1991, η προσοχή της ανθρωπότητας εστιάζεται στον Πόλεμο του Περσικού Κόλπου που βρίσκεται στην κορύφωση της βαρβαρότητάς του και προκαλεί μαύρα συναισθήματα σε κάθε άνθρωπο. Οι συμμετέχοντες στις διαλέξεις και τα σεμινάρια του Μισέλ Οντάν έχουν την ευκαιρία να αλλάξουν προσανατολισμό και να δουν τη ζωή από τη διασταλτική και ζωογόνο οπτική της.
Διευκρινίζεται ότι ο γιατρός Μισέλ Οντάν ξεκίνησε ως χειρουργός στη Γαλλία, χειρουργώντας κυρίως επείγοντα περιστατικά, συμπεριλαμβανομένων καισαρικών τομών. Σταδιακά, η αυξανόμενη εμπειρία του τον οδήγησε να θέσει το ερώτημα, πώς είναι δυνατό να αποφευχθούν οι καισαρικές τομές κι έτσι οργάνωσε μονάδα μητρότητας στο νοσοκομείο Πιτιβιέ στη Γαλλία. Αυτό το γεγονός έγινε το κεντρικό σημείο αναφοράς και ανακαλύψεων του ιδιοφυούς επιστήμονα, αποτελώντας την αφετηρία από όπου εξαπλώθηκε μια νέα σημαντική αντίληψη για το φυσικό τοκετό, μέσα από τα βιβλία, τις εργασίες και τις ομιλίες του ανά τον κόσμο.
O Μισέλ Οντάν στη Θεσσαλονίκη δίνει τη διάλεξη με τίτλο:
Ο τοκετός του σήμερα και του αύριο.
Ακολούθως τις επόμενες τέσσερις ημέρες εξετάζονται τα εξής θέματα με διαδοχικά πολύωρα ολοήμερα σεμινάρια:
Ο τοκετός σε κρίσιμη καμπή.
Ο τοκετός στα νοσοκομεία. Οι ανάγκες, τα όνειρα και η πραγματικότητα.
Η φυσιολογία της περιγεννητικής περιόδου.
Η σύνθετη δράση της αδρεναλίνης κατά τη διάρκεια του τοκετού.
Εκδίδεται το πρώτο βιβλίο του Οντάν στην Ελλάδα
Η επίσκεψη του Μισέλ Οντάν γίνεται αφορμή να προχωρήσει η έκδοση του πρώτου βιβλίου του στην Ελλάδα, με τίτλο «Ανα-γέννηση», το οποίο συνεισφέρει στην προσπάθεια του Ε.Σ.Ο. για τη δημιουργία ομάδων ή οργανώσεων φυσικού τοκετού.
Αυτή την προσπάθεια θα τη δούμε αργότερα να υλοποιείται με τη μορφή συλλόγων όπως η «Ευτοκία», ο σύλλογος «Εγκυμονώ - Γεννώ - Επιλέγω», το Ελληνικό Δίκτυο για τον Σεβασμό στη Γέννα - ENCA Hellas, ενώ εμφανίζονται σε μεγάλα ΜΜΕ άρθρα υπέρ του φυσικού τοκετού.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τον ίδιο χρόνο ξεκινά το κίνημα των «Νοσοκομείων Φιλικών προς το Μωρό», που θα βασίζεται στις προδιαγραφές της Unicef και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Σημειώνεται ότι το 2002 υπήρχαν στο Ιράν 376 τέτοια νοσοκομεία, στη Νιγηρία 1.147, στην Κένυα 232 και στην Ουγκάντα 47. Η Ελλάδα δεν διέθετε ούτε ένα τέτοιο νοσοκομείο!
Στις 20 Ιανουαρίου του 1991 ο Ε.Σ.Ο., με αφορμή την επίσκεψη και τις ομιλίες του Οντάν και με την ευκαιρία της Πρωτοχρονιάς, διοργανώνει την κοπή της πίτας του. Το γλέντι γίνεται σε ταβέρνα της Θεσσαλονίκης με ζωντανή μουσική.
Στο κέντρο, ο Μισέλ Οντάν χαμογελώντας, σε χορευτικό στιγμιότυπο κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης του Ε.Σ.Ο., το 1991.
Τα μέλη, οι φίλοι και ο Μισέλ Οντάν - σύμφωνα με τις δηλώσεις τους - περνάνε υπέροχα, ολοκληρώνοντας με αυτό τον τρόπο τις διασταλτικές και δημιουργικές δραστηριότητές τους.
Η εσωτερική αλληλογραφία του Ε.Σ.Ο.
Με πρωτοβουλία μέλους του Ε.Σ.Ο. ξεκινά η εσωτερική αλληλογραφία του συλλόγου. Πρόκειται για μια προσπάθεια αποτύπωσης των γεγονότων που βρίσκονται στην αιχμή της επικαιρότητας και συνήθως αγνοούνται από τα ΜΜΕ, σχολιασμού διαφόρων θεμάτων και ανταλλαγής απόψεων για θέματα Οργονομίας και οτιδήποτε άλλο κρίνεται ως σημαντικό.
Αναπτύσσεται γόνιμος διάλογος και συντηρείται άσβεστο το ενδιαφέρον των μελών του Ε.Σ.Ο. για τη γνώση.
Το βιοενεργειακό μασάζ
Μετά τον Οντάν ακολουθεί ο ερχομός της κόρης του Ράιχ, Εύας (Eva Reich, M.D.) το Φεβρουάριο του 1991. Η γιατρός Εύα Ράιχ δίνει σεμινάριο στην Αθήνα για τα μέλη του Ε.Σ.Ο. παρουσιάζοντας την τεχνική της. Πρόκειται για το «Βιοενεργειακό μασάζ» βρεφών, παιδιών και ενηλίκων.
Το ίδιο σεμινάριο παρουσιάζεται δύο φορές στα μέλη του Ε.Σ.Ο. στη Θεσσαλονίκη. Αυτή τη φορά είναι βιντεοσκοπημένο.
Η κόρη του Βίλχελμ Ράιχ, Εύα, απεικονίζεται δεξιά και στις δύο φωτογραφίες. Στην αριστερή φωτογραφία παρουσιάζει την τεχνική του βιοενεργειακού μασάζ και στη δεξιά εξηγεί λεπτομέρειες της τεχνικής της σε μέλη και φίλους του Ε.Σ.Ο.
Εκδήλωση για το φυσικό τοκετό στη «Μαιευτική Κλινική Έλενα»
Τον ίδιο χρόνο, ο Ε.Σ.Ο. οργανώνει στη «Μαιευτική Κλινική Έλενα», στην Αθήνα, προβολή ταινίας με φυσικούς τοκετούς και στη συνέχεια προβάλλεται ταινία από τα σεμινάρια του Μισέλ Οντάν. Ακολουθεί συζήτηση με συντονίστρια τη Θεοδότα Χασάπη.
Η βία και ο πόλεμος, η άποψη της Οργονομίας
Ο Τζέιμς Ντεμέο σε στιγμιότυπο ομιλίας του στην Αθήνα το 1991.Ο γεωγράφος Τζέιμς Ντεμέο προσκαλείται το Μάιο του 1991 στην Ελλάδα δίνοντας τα σεμινάρια: «Ο συσσωρευτής οργόνης, οι σωλήνες κενού και η κοσμική υπέρθεση. Οι θερμικές, ηλεκτροσκοπικές, υγροσκοπικές αντιδράσεις, όπως και αυτές του Γκάιγκερ - Μίλερ στο συσσωρευτή». «Η ανακάλυψη μιας ενεργειακής αρχής παρόμοιας με την οργόνη από άλλους επιστήμονες, εκτός από τον Ράιχ». «Συγκινησιακοί παράγοντες στην εργασία. Η ενεργειακή επαφή με την εργασία, τη φύση και τους συνεργάτες. Η εργασιοδημοκρατία, η συγκινησιακή πανούκλα και η δολοφονία του Χριστού».
Στη Θεσσαλονίκη δίνει τη διάλεξη με τίτλο: «Η βία και ο πόλεμος: η άποψη της Οργονομίας».
Τον ίδιο χρόνο ο Τζέιμς Ντεμέο ύστερα από νέα πρόταση του Αμερικανικού Κολεγίου Οργονομίας, που γίνεται αποδεκτή από τον Ε.Σ.Ο., έρχεται εκ νέου στην Ελλάδα τον Ιούλιο. Δίνει στην Αθήνα διάλεξη με θέμα: «Η προέλευση και διάδοση της πατριαρχίας». Την επομένη ημέρα δίνει ένα σεμινάριο με θέμα την «Οργονοβιοφυσική».
Ο Τζέιμς Ντεμέο προσκαλείται εκ νέου από τον Ε.Σ.Ο. το Νοέμβριο του 1991. Η ομιλία του στη Θεσσαλονίκη έχει τίτλο: «Η ανακάλυψη της οργόνης από τον Βίλχελμ Ράιχ». Ακολουθεί ημερήσιο σεμινάριο όπου αναπτύσσει τα ευρήματά του με τίτλο: «Η καταγωγή και η εξάπλωση της θωράκισης και η πατριαρχική, αυταρχική οικογένεια».
Στη συνέχεια δίνει στην Αθήνα ολοήμερο σεμινάριο αναφορικά με την «Οργονοβιοφυσική». Ακολούθως, δίνει διάλεξη στο τέλος Νοεμβρίου του 1991, στο Αμφιθέατρο της Θεολογικής Σχολής Αθηνών, με τίτλο «Οικολογία και Οργόνη».
Ιδρύεται ο Κυπριακός Σύνδεσμος Οργονομίας
Το 1991 ιδρύεται στην Κύπρο ο Κυπριακός Σύνδεσμος της Οργονομίας. Οι στόχοι του όπως αναφέρεται στο καταστατικό του είναι:
- Η προώθηση της μελέτης των θεωριών του γιατρού Βίλχελμ Ράιχ σχετικά με την οργονοενέργεια.
- Η πειραματική επαλήθευση των ανακαλύψεων του Βίλχελμ Ράιχ.
- Η διάδοση των θεωριών του Ράιχ που μπορούν να είναι χρήσιμες σε ευρύτερα στρώματα του κοινού της Κύπρου και
- Η εκπαίδευση και επιμόρφωση των μελών όσον αφορά την Οργονομία και τις πρακτικές της εφαρμογές στην καθημερινή ζωή.
Το ενδιαφέρον σε αυτή την προσπάθεια είναι ότι τα άτομα που αποτελούν την ψυχή της πρωτοβουλίας ήταν γιατροί.
Το 8ο «Περιοδικό της Οργονομίας»
Το Περιοδικό της Οργονομίας (τεύχος 8)
Την Άνοιξη του 1991 στις βιτρίνες των βιβλιοπωλείων βρίσκεται το 8ο «Περιοδικό της Οργονομίας».
Ο Χρήστος Μουσουλιώτης είναι ο εκδότης με τις εκδόσεις «Πάλμοργον». Τη χρηματοδότηση κάνει η Θεοδότα Χασάπη, η οποία είναι και η επιστημονική σύμβουλος. Βοηθούν στην προσπάθεια φίλοι και μέλη του Ε.Σ.Ο.
Τα άρθρα που παρουσιάζονται σε αυτό το τεύχος είναι:
Περιτομή: Μια βάρβαρη επίθεση στο νεογέννητο, του Τσαρλς Κόνια.
Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή. Το κεντρικό δράμα της δυτικής κουλτούρας, του Τζον Μπελ.
Χαρακτήρας και κοινωνία, του Βίλχελμ Ράιχ.
Σωματικές βιοπάθειες, του Τσαρλς Κόνια.
Η Λειτουργία του οργασμού, του Βίλχελμ Ράιχ.
Οργονομετρική επιτάχυνση βαρύτητας, του Φίλιπ Κούπμαν (Phillip J. Koopman)
Σχόλια του Ράιχ, από τον Μάιρον Σάραφ.
Εκδρομή στις Πρέσπες
Την περίοδο του Πάσχα διοργανώνεται εκδρομή στην περιοχή των Πρεσπών. Εκεί, μέσα σε ένα παραμυθένιο περιβάλλον, μέλη και φίλοι του Ε.Σ.Ο. ζουν καθημερινά με τραγούδια, χορό, εκδρομές και σε στιγμές χαλάρωσης γίνονται δημιουργικές συζητήσεις.
Εκδρομή στις Πρέσπες
Εκδρομή στη Σαμοθράκη
Ο Ε.Σ.Ο. οργανώνει τον Αύγουστο του 1991 εκδρομή για μέλη και φίλους στο πανέμορφο νησί της Σαμοθράκης. Όλοι οι συμμετέχοντες βιώνουν πανέμορφες εμπειρίες, με την αληθινή ανθρώπινη επαφή να είναι το κυρίαρχο γνώρισμα.
Μπάνια, χορός, αναζητήσεις, εξορμήσεις στα βουνά, αλλά και στις ταβέρνες προς αναζήτηση τοπικών φαγητών, συζητήσεις κάθε είδους και κυρίως γύρω από την Οργονομία είναι τα κυριότερα γεγονότα που αποτυπώνονται έντονα στη μνήμη μας.
Το 9ο «Περιοδικό της Οργονομίας»
Το Περιοδικό της Οργονομίας (τεύχος 9)Το Περιοδικό της Οργονομίας (τεύχος 9)Το
Το Φθινόπωρο του 1991 εκδίδεται το 9ο «Περιοδικό της Οργονομίας» από τον Κώστα Κοροντζή.
Η Θεοδότα Χασάπη είναι η επιστημονική σύμβουλος. Βοηθούν μέλη και φίλοι του Ε.Σ.Ο.
Οι θεωρίες του Βίλχελμ Ράιχ για τη σεξουαλικότητα, του Έλσγουορθ Μπέικερ.
Βιόντα και καρκίνος, του Μάιρον Μπρίνερ (Myron D. Brenner, M.D., Medical Orgonomist)
Τα αποτελέσματα του οργονοσυσσωρευτή σε ποντίκια με καρκίνο, του Ρίτσαρντ Μπλάσμπαντ.
Η σεξ-οικονομική θεωρία της ψυχοσωματικής ταυτότητας και αντίθεσης, του Θίοντορ Γουλφ (Theodore P. Wolfe, M.D., Medical Orgonomist)
Σχόλια του Ράιχ, από τον Μάιρον Σάραφ.
Το ηλιακό φως
Διάλεξη της Θεοδότας Χασάπη με θέμα «Το ηλιακό φως». Παρουσιάζονται οι νεότερες επιστημονικές εργασίες για την επίδρασή του στη σωματική και ψυχική υγεία.
Εκδρομή στο Τσεπέλοβο Ιωαννίνων
Αρκετά μέλη του Ε.Σ.Ο. μαζί με τα παιδιά τους συμμετέχουν το Δεκέμβριο του 1991 σε χριστουγεννιάτικη εκδρομή στο Τσεπέλοβο Ιωαννίνων.
Εκεί η διαστολή και η χαρά ξεπερνά κάθε προηγούμενο. Ο χώρος είναι ένα ηφαίστειο συγκινήσεων, όπου οι περισσότεροι παίζουν και γελούν σαν μικρά παιδιά. Ένας «Αγιοβασίλης» μάς ωθεί σε περισσότερη χαρά με την υπέροχη φωνή του και τα τραγούδια του. Είναι ο εκπαιδευτικός Γιώργος Κωνσταντινίδης.
Μια επιστολή, ορισμένα σημεία της παρατίθενται κατωτέρω, είναι απολύτως περιγραφική της κατάστασης που βιώνεται.
Αγαπημένοι μου φίλοι,
Σας γράφω από μακριά και σας σκέφτομαι πάρα πολύ. Εδώ που είμαι βρέχει ασταμάτητα, η ζωή είναι σκυθρωπή, μα εγώ έχω τον εαυτό μου κι εσάς να θυμάμαι και φουντώνει μέσα μου η χαρά. Στο Τσεπέλοβο πέρασα τα καλύτερα Χριστούγεννα της ζωής μου. Πέρασα τις καλύτερες μέρες της ζωής μου....
...Έχω την ανάγκη να σας ευχαριστήσω για τις μέρες αυτές, για την πραγματική ζωή που μοιραστήκαμε, την πραγματική ανάγκη για επαφή, την πραγματική κούραση, τους πραγματικούς τσακωμούς, το πραγματικό πλησίασμα, την πραγματική φιλία, τις πραγματικές διακοπές...
Δημιουργείται «Ομάδα για την εκπαίδευση»
Το 1991 οργανώνεται από εκπαιδευτικούς, μέλη του Ε.Σ.Ο., «Ομάδα για την Εκπαίδευση». Σύντομα η ομάδα μεγαλώνει καθώς αρχίζουν να συμμετέχουν και άλλοι εκπαιδευτικοί εκτός Ε.Σ.Ο.
Ο στόχος είναι να αποκτηθεί γνώση για άλλα αποδοτικότερα και λειτουργικά συστήματα εκπαίδευσης που εμπνέονται από θετική στάση προς τη ζωή και να γίνει προσπάθεια - αν είναι δυνατό - ορισμένα στοιχεία από τα καλύτερα για την ελληνική πραγματικότητα να ενταχθούν, μέσω εισηγήσεων προς το υπουργείο Παιδείας, στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ή ακόμα και η ίδρυση σχολείου που θα μπορούσε να εφαρμόσει τα άριστα.
Η λειτουργία της ομάδας βασίζεται στην αρχή της απόλυτης ανεξαρτησίας των μελών και η κάθε μια ή ο κάθε ένας που συμμετέχει διατηρεί ιδεολογική αυτοτέλεια. Δεν υπάρχει καμία κεντρική ή άλλη καθοδήγηση.
Στο πλαίσιο αυτής της δραστηριότητας τα κυριότερα γεγονότα που μπορούν να καταγραφούν όλα αυτά τα χρόνια είναι τα εξής: Η πρώτη αναζήτηση γίνεται στο Ινστιτούτο για την Επίτευξη της Ανάπτυξης των Δυνατοτήτων του Ανθρώπου από δύο μέλη του Ε.Σ.Ο. Επισκέπτονται στις Η.Π.Α. το Ινστιτούτο (The Institute for the Achievement of Human Potential) παραμένοντας εκεί τρεις εβδομάδες. Παρακολουθούν καθημερινά το εκπαιδευτικό πρόγραμμα μένοντας άναυδοι.
Συγκλονισμένοι παρατηρούν παιδιά ακόμα και δύο ετών να διαβάζουν, να εκτελούν περίπλοκες μαθηματικές πράξεις, να έχουν τις κινητικές ικανότητες ακροβάτη και να εκτελούν με ποικίλα μουσικά όργανα κομμάτια κλασικής μουσικής.
Η εμπειρία τους από αυτή την εκπαιδευτική μέθοδο, εκφράζεται με μια λέξη: Συγκλονιστική. Διευκρινίζεται ότι η εκπαιδευτική μέθοδος του Ινστιτούτου ξεκίνησε ως αγωγή με στόχο την αποκατάσταση παιδιών που έπασχαν από εγκεφαλική βλάβη με εκπληκτικά αποτελέσματα και πέρα από κάθε προσδοκία. Στη συνέχεια η μέθοδος εφαρμόστηκε ως παιδαγωγικό σύστημα σε φυσιολογικά παιδιά με τα ίδια συγκλονιστικά αποτελέσματα. Βασίζεται στην αρχή ότι η δομή του ανθρώπινου εγκεφάλου έχει τη δυνατότητα αφομοίωσης άπειρων γνώσεων και ανάπτυξης άπειρων δεξιοτήτων, αρκεί να του προσφερθούν τα κατάλληλα ερεθίσματα με τον κατάλληλο τρόπο. Όσο πιο μικρή η ηλικία, τόσο πιο γρήγορη η μάθηση, αρκεί αυτή να προσφέρεται μέσα σε ατμόσφαιρα χαράς και διέγερσης, αλλά χωρίς κανένα καταναγκασμό.
Επακόλουθο αυτής της γνώσης είναι η δωρεάν μετάφραση από τον Γιάννη Κουτουκά του βιβλίου «Teach Your Baby to Read» («Δίδαξε το μωρό σου να διαβάζει» - ακυκλοφόρητο στα ελληνικά), γραμμένο από τους επικεφαλής του Ινστιτούτου Γκλεν Ντόμαν (Glenn Doman) και Τζάνετ Ντόμαν (Janet Doman). Ο τίτλος ακούγεται υπερβολικός αλλά η πραγματικότητα είναι ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό.
Η εκπαιδευτικός Μαρούλα Μωϋσιάδου πηγαίνει στο σχολείο Σάμερχιλ (http://www.summerhillschool.co.uk/). Παραμένει ένα μήνα συμμετέχοντας στην καθημερινή ζωή του σχολείου. Η μετάβασή της εκεί γίνεται με τη μεσολάβηση της Νανάς Χατζή, η οποία εργαζόταν τότε στο Σάμερχιλ. Με την επιστροφή της στην Ελλάδα (η Νανά Χατζή) γνωρίζει μέλη του Ε.Σ.Ο. και αρχίζει άμεσα να συμμετέχει στις δραστηριότητες του συλλόγου. Αργότερα ο εκπαιδευτικός Θανάσης Μανταφούνης επισκέπτεται το Σάμερχιλ για δύο μήνες και μένει ενθουσιασμένος.
Από το 2002 η Νανά Χατζή είναι η επίσημη εκπρόσωπος του Σάμερχιλ στην Ελλάδα. Δίνει διαλέξεις για το Σάμερχιλ με προβολές ντοκιμαντέρ σχετικά με το σχολείο παρουσιάζοντας το διαχρονικό του μήνυμα για την ελεύθερη και δημοκρατική ανατροφή και εκπαίδευση των παιδιών.
Σε μερικά χρόνια με τη διαμεσολάβηση της Νανάς Χατζή προσκαλείται από τον ΕΣΟ η Ζωή Ρέντχεντ, κόρη του ιδρυτή του Σάμερχιλ Α. Σ. Νιλ, η οποία δίνει μια σειρά διαλέξεων και σεμιναρίων που θα αναφερθούν παρακάτω.
Αργότερα το Σάμερχιλ αναγκάζεται να παραπέμψει το υπουργείο Παιδείας της Αγγλίας σε δίκη, λόγω της προσπάθειας παρέμβασης του υπουργείου στη φιλοσοφία του σχολείου. Ο Ε.Σ.Ο. βοηθά να συγκεντρωθούν χρήματα από φίλους και μέλη για τα έξοδα της δίκης. Η κατάληξη είναι εξωδικαστικός συμβιβασμός, που υποχρεώνει το υπουργείο Παιδείας της Αγγλίας να σεβαστεί τη φιλοσοφία του σχολείου.
Παρουσιάζονται σε διαφορετικό χρόνο από την εκπαιδευτικό Νανά Χατζή ένα ντοκιμαντέρ με την πραγματική ζωή μαθητών και εκπαιδευτικών στο Σάμερχιλ, ένα ακόμα με συνεντεύξεις πρώην μαθητών του σχολείου και στη συνέχεια μια βραβευμένη τηλεοπτική σειρά για το Σάμερχιλ. Κάθε προβολή συνοδεύεται με αναλυτικό σχολιασμό και συζήτηση.
Προσκαλείται στην Ελλάδα η νευροφυσιολόγος και συγγραφέας βιβλίων σχετικά με την εκπαίδευση παιδιών, Κάρλα Χάναφορντ (Carla Hannaford, Ph.D.). Δίνει εκπαιδευτικά σεμινάρια με θέμα τη φυσιολογία της μάθησης (Brain Gym, γυμναστική εγκεφάλου). Είναι μέθοδος που διδάσκεται παγκοσμίως σε εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες υγείας με σκοπό την καλύτερη επίδοση μαθητών στο σχολείο ή την πρόληψη και θεραπεία μαθησιακών δυσκολιών. Τα καταπληκτικά και γρήγορα αποτελέσματα της μεθόδου συντελούν στο να αποφασίσουν μέλη και φίλοι να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους πάνω σε αυτή τη μέθοδο με την πρόσκληση και άλλων επιστημόνων που τη διδάσκουν σε διεθνές επίπεδο.
Ορισμένοι πρωτοπόροι εκπαιδευτικοί που εφαρμόζουν το Brain Gym στις τάξεις τους παρατηρούν εντυπωσιακή βελτίωση της απόδοσης των μαθητών τους στα μαθήματα και πολύ καλύτερη προσαρμογή στο στρεσογόνο περιβάλλον του σχολείου.
Ο εκπαιδευτικός Γιώργος Κωνσταντινίδης στο πλαίσιο της βράβευσής του από την Ακαδημία Αθηνών και στη διάρκεια της ημερίδας «Η Κατάσταση της Εκπαίδευσης στην Ελλάδα» καταθέτει τις προτάσεις του για τη βελτίωση της εκπαίδευσης στην Ελλάδα.
Ο εκπαιδευτικός Χάρης Μπακιρτζής γράφει το βιβλίο με τίτλο: «Οργονομία και Παιδεία». Στο βιβλίο παρουσιάζονται εκπαιδευτικά συστήματα άλλων χωρών, ενώ γίνεται και συστηματική καταγραφή των διαφορών στη σκέψη του Φρόιντ με τον Ράιχ σε θέματα που σχετίζονται με τα παιδιά. Δυστυχώς το βιβλίο δεν έχει εκδοθεί.
Η νηπιαγωγός Φωτεινή Κεσκεσιάδου επηρεασμένη από ποικίλες πρωτοποριακές μεθόδους ανοίγει παιδικό σταθμό φιλοδοξώντας να τον μεταβάλλει σε πρότυπο παιδικό σταθμό.
Χαρακτηριστικό γεγονός του γενικότερου προβληματισμού είναι ένα θέμα που εμφανίζεται για πρώτη στην Ελλάδα και αφορά το ζήτημα των καλύτερων συνθηκών γέννησης! Πρόκειται για ολοσέλιδο αφιέρωμα στις 23.2.1993 στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», (αναδημοσιευμένο από το «Der Spiegel»), με τίτλο: «''Χαρούμενος'' τοκετός: Μια νέα αντίληψη». Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί είναι ο υπότιτλος: «Όλο και περισσότερες μέλλουσες μητέρες αποφασίζουν να φέρουν τα παιδιά στον κόσμο, όχι στο ψυχρό περιβάλλον μαιευτηρίων αλλά σε ''εναλλακτικά κέντρα τοκετού''». ΟΙ γυναικολόγοι αντιδρούν, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) το υποστηρίζει».
Εκείνη την εποχή και στα χρόνια που ακολουθούν τα ΜΜΕ δημοσιεύουν ή αναδημοσιεύουν πολλά άρθρα και συνεντεύξεις για τα θέματα τοκετού και θηλασμού, για τα οποία πολύ σπάνια υπήρχε χώρος στις στήλες τους κατά τα προηγούμενα χρόνια. Μεταξύ άλλων, δημοσιεύθηκαν τα εξής:
«Επιστροφή στην παραδοσιακή γέννα», του μαιευτήρα Μισέλ Οντάν, - «Τα Νέα», 17/1/1991.
«Η επικοινωνία με το έμβρυο», «Μεσημβρινή», 22/1/1991.
«Για μια εναλλακτική περιγεννητική φροντίδα», της Θάλειας Δραγώνα, «Η Καθημερινή», 23/1/1991
«ΠΕΛΑΡΓΟΣ στην ...πισίνα!» - «Ελεύθερος Τύπος» 10/2/1991.
«Κοίτα ποιος μιλάει», επιμέλεια της Αγγελικής Βασιλάκου, - «ΕΝΑ-ΥΓΕΙΑ», 4/9/1991.
«Τα καημένα παιδιά που δε θήλασαν...» της Ρεβέκκας Τραγέα, ομότιμης καθηγήτριας Τ.Ε.Ι., «Διατροφή και Υγεία», Μάιος 1991.
«Η αναγέννηση της γέννας», της Όλγας Μαλέα, - «Marie Claire», Μάιος 1991.
«Βελονισμός τη στιγμή της γέννας!», (Αναδημοσίευση: «The New York Times»), 20/2/1992.
«Για τοκετό χωρίς πόνους», - «Ελευθεροτυπία», (Αναδημοσίευση: «Corrriere Salute»), 31/3/1992.
«Η ψυχική υγεία αρχίζει μέσα στη μήτρα», της Μαίρης Κατσανοπούλου, - «Τα Νέα», 2/4/1992.
«Ψυχολογικές διαταραχές στα παιδιά που γεννήθηκαν με δύσκολο τοκετό», - «Ελεύθερος Τύπος», 8/4/1992.
«Ο σύζυγος στην αίθουσα τοκετού» της Αρετής Αθανασίου, - «Τα Νέα», 299/1002.
«Επιστροφή στο θηλασμό» - της Σοφίας Νέτα - «Ελευθεροτυπία» 20/101992.
«Καισαρικές: Η πρόοδος έφερε την κατάχρηση», της Μαίρης Κατσανοπούλου», «Τα Νέα», 11/7/1992.
«Χαρούμενος τοκετός: Μια νέα αντίληψη», (αναδημοσίευση από το «Der Spiegel», στην «Ελευθεροτυπία», 23/2/1993.
«Για έναν τοκετό με όλες τις ανέσεις!» - «Ελευθεροτυπία» 18/4/1993.
«Τοκετός χωρίς πόνο» του Δρος Ηλία Γ. Μεταξά. - «Νίκη», 10/4/1993.
«Ο ''ανθρώπινος'' τοκετός κερδίζει έδαφος», τού Στέλιου Καμναρόκου - «Ελευθεροτυπία» 18/51993.
«Σχέσεις μητέρας και νεογνού», «Ελευθεροτυπία» 22/6/1993.
«Το μέλλον των παιδιών μας», της Εύας Ντελιδάκη. - «Νίκη» 20/6/1993.
«Να με σέβεστε, είμαι... μωρό» του Peter I. Brown. - «Το Βήμα», 14/8/1994.
«Οι χωροφύλακες των μαιευτηρίων» - «Ελευθεροτυπία» 3/1/1998.
«Μπορεί μια μητέρα ν' αρνηθεί καισαρική τομή», (σ.τ.σ.: απόφαση δευτεροβάθμιου δικαστήριου του Λονδίνου), επιμέλεια της Έρσης Βατού, - «Ελευθεροτυπία», 12/5/1998.
Ο Γιώργος Κωνσταντινίδης με τη δουλειά του σε όλα τα σχολεία όπου υπηρέτησε ώθησε τους σχολικούς σύμβουλους τόσο των Γρεβενών (Μαρκόπουλος) όσο και της Ευρυτανίας (Καλογήρου) να δηλώνουν δημοσίως με κάθε ευκαιρία ότι «αν είχαμε άλλους 5 εκπαιδευτικούς σαν τον Κωνσταντινίδη θα λυνόταν το εκπαιδευτικό πρόβλημα στην Ελλάδα». Τα έργα του οδήγησαν τον σχολικό σύμβουλο της Περιφέρειας Δ. Μακεδονίας (Μπάκανο) να τον επισκεφτεί στο χωριό Πηγαδίτσα για να του πει πως είναι διατεθειμένος να ετοιμάσει αυτός τον φάκελό του, επειδή ήξερε ότι ο Κωνσταντινίδης λόγω χαρακτήρα, δεν θα ασχολιόταν με το θέμα. Έτσι προχώρησε η ετοιμασία του φακέλου του που υποβλήθηκε στην Ακαδημία Αθηνών.
Λίγες μέρες πριν από τη βράβευσή του, ο Σύλλογος Δασκάλων Νομού Γρεβενών συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση Δ.Σ. με το ερωτηματικό της διαγραφής του από το σύλλογο, επειδή σε συζήτηση που ακολούθησε την προβολή της ταινίας «Ο κύκλος των χαμένων ποιητών» δήλωσε δημοσίως ότι υπάρχει πολύ σοβαρό πρόβλημα με τους εκπαιδευτικούς. Ένα χρόνο μετά τη βράβευσή του από την Ακαδημία Αθηνών, ο ίδιος σύλλογος τον βράβευσε!
Ο Πρόεδρος της Ακαδημίας, όπως τον ενημέρωσε η γραμματέας του, όταν εξέτασε τον φάκελό του δήλωσε ότι «πρόκειται για τον καλύτερο φάκελο βραβευθέντος εκπαιδευτικού στην ιστορία της Ακαδημίας Αθηνών»!